دیسک گردن جزو یکی از شایعترین مشکلات در ناحیه گردن است. این عارضه میتواند افراد زیادی را درگیر خود کرده و ضمن کاهش کیفیت زندگی، آنها را از انجام فعالیتهای روزانه باز دارد. عامل ایجاد دیسک گردن میتواند به دلیل فرسودگی و آسیب در دیسکهای بین مهرهای باشد و بسته به میزان و شدت دیسک گردن درمانهای مختلفی برای آن وجود دارد. اگر شما هم درگیر دیسک گردن هستید برای مطالعه بیشتر در زمینه علائم دیسک گردن و عوامل موثر در ایجاد این عارضه تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
دیسک گردن چیست؟
دیسک گردن یا دیسک بین مهرهای گردن ساختارهایی ژلهای و نرم هستند که در میان مهرههای گردنی قرار گرفته است. در حالت کلی میتوان بیان کرد که ستون فقرات از ۳۳ مهره تشکیل شده است و دیسک گردن به عنوان یک بالشتک یا ضربه گیر بین آنها عمل میکند. این دیسکها میتوانند فشار وارد بر مهرهها را برطرف کرده و به انعطاف پذیری و حرکت گردن کمک موثری کنند. دیسک بین مهرهای گردن شامل دو بخش است. یک بخش شامل ماده نرم درونی و انعطاف پذیر است که قابلیت جذب فشار را دارد. لایه دوم، لایهای خارجی بوده که محکم و سختتر از لایه درونی است و آن را احاطه و محافظت میکند.
در برخی موارد ممکن است دیسک گردن دچار پارگی یا در اصطلاح پزشکی دچار فتق شود. با توجه به پارگی دیسک گردن مواد نرم درونی میتواند به بیرون نشت کرده و در نهایت به عصبهای اطراف آن فشار وارد کرده و باعث ایجاد درد در ناحیه گردن و ضعف عضلانی شود. در این شرایط باید به بهترین جراح دیسک گردن برای تشخیص و بررسی های لازم مراجعه نمود.
علائم دیسک گردن
یکی از نکات حائز اهمیت در رابطه با دیسک گردن، متفاوت بودن علائم آن است. این علائم میتواند بسته به شدت آسیب و فشار وارد شده بر اعصاب شدید یا خفیف باشد. برخی علائم نشان دهنده آغاز عارضه دیسک گردن است. از جمله علائم اولیه میتوان به گزگز و سوزش در بازوها و دستها، احساس درد و ناراحتی در ناحیه گردن شانه و بازوها و در نهایت محدودیت در حرکت و چرخش گردن اشاره کرد. علائم حاد دیسک گردن میتواند شامل درد شدید در بازو و یا گردن، ناتوانی در حفظ تعادل و راه رفتن، ناتوانی در کنترل اشیا با دست، بیحسی، اسپاسم عضلانی در پا، دست و انگشتان و از دست دادن هماهنگی عضلانی باشد.
در حالت کلی میتوان موارد زیر را جزو علائم و نشانهها دیسک گردن دانست:
۱- احساس درد و ناراحتی در ناحیه گردن
۲- انتقال درد از ناحیه گردن به بازوها
۳- سفت شدن و اسپاسم عضلانی در گردن
۴- گزگز و بیحسی در ناحیه دست و بازو
۵- ضعف عضلانی در ناحیه بازو و دست
۶- سردرد
۷- درد شدید در شانه
۸- محدودیت در حرکت دادن گردن
۹- ناتوانی در حفظ تعادل و راه رفتن
۱۰- بهوجود آمدن مشکل در خواب
همانطور که پیشتر بیان شد این علائم بسیار گسترده بوده و تجربه افراد در این عارضه بسته به وضعیت بدنی خود متفاوت است. توصیه میشود در صورت مشاهده هرگونه علائم ادامه دار به پزشک مراجعه کنید. پزشک بسته به وضعیت شما تشخیص دقیق را انجام داده و بهترین راه درمانی را مشخص میکند. در صورت موثر واقع نشدن روش های غیرجراحی، ممکن است نیاز به جراحی دیسک گردن باشد.
عوامل موثر بر ایجاد دیسک گردن
به وجود آمدن عارضه دیسک گردن به عوامل متعددی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:
۱- افزایش سن
یکی از مهمترین دلایل به وجود آمدن دیسک گردن افزایش سن است. با بالا رفتن سن، دیسکهای بین مهرهای خشک و فرسوده میشوند که این عامل باعث کاهش انعطاف پذیری و قابلیت جذب ضربه در دیسکها میشود. با این وجود ممکن است دیسکهای بین مهرهای دچار پارگی و ترک شوند.
۲- ژنتیک افراد
یکی دیگر از اصلیترین عوامل بروز دیسک گردن، میتواند ژنتیک افراد باشد. به عبارتی در صورت وجود بیماری دیسک گردن در تاریخچه خانوادگی، احتمال بروز این عارضه افزایش مییابد.
۳- قرار گرفتن بدن در وضعیت نادرست
در صورت قرار گرفتن بدن در وضعیتهای نامناسب، از جمله نشستن و یا ایستادن نادرست، فرد در آستانه ابتلا به دیسک گردن قرار میگیرد. برخی افراد بسته به شغل خود ساعتهای طولانی را به صورت نادرست در پشت کامپیوتر نشسته و یا گردن خود را در حالت غیراستاندارد قرار میدهند که این موارد ریسک به وجود آمدن دیسک گردن را افزایش خواهد داد.
۴- انجام فعالیتهای فیزیکی
انجام برخی حرکات و فعالیتهای سنگین میتواند فشار زیادی را بر گردن وارد کند. از جمله این حرکات میتوان به بلند کردن اجسام سنگین و حرکت ناگهانی در ناحیه گردن اشاره کرد.
۵- وارد شدن آسیب و صدمه
یکی دیگر از عوامل ایجاد پارگی در دیسک میتواند ضربه مستقیم به ستون فقرات باشد. بروز برخی حوادث مثل تصادفات، فعالیتهای ورزشی مختلف و یا سقوط از بلندی از این دسته موارد است.
۶- سیگار کشیدن
برخلاف تصور عموم یکی دیگر از مهمترین عوامل بروز دیسک گردن سیگار کشیدن است. مصرف سیگار میتواند جریان خون به دیسکها را مختل کرده و منجر به برخی مشکلات شود.
۷- وجود برخی بیماریها
وجود برخی بیماریها مثل آرتروز و یا دیابت میتواند روند فرسایش و آسیب در دیسکها را تسریع بخشد.
بیشتر بخوانید: بهترین حالت خوابیدن برای دیسک گردن
روشهای تشخیص دیسک گردن
در حالت کلی تشخیص دیسک گردن شامل چند مرحله است. نخستین گام در این پروسه مراجعه به پزشک ارتوپد متخصص در صورت مشاهده علائم است. در گام دوم پزشک متخصص تاریخچه پزشکی و سابقه گردن درد شما را به دقت بررسی میکند. در مرحله بعد ممکن است پزشک متخصص برای ارزیابی وضعیت و قدرت عضلانی شما، معاینات فیزیکی انجام دهد. گام آخر شامل انجام تست تشخیصی است. در این مرحله بسته به شرایط ممکن است به کمک اشعه ایکس، دستگاه MRI و یا سیتی اسکن از وضعیت ستون فقرات و مهرههای شما عکسبرداری شود. این تصاویر میتواند پزشک را در شناسایی مشکلات دیسک گردن یاری کند.
در حالت کلی میتوان بیان کرد که یکی از متداولترین راههای درمان دیسک گردن، تصویربرداری به کمک دستگاه MRI است؛ البته در شرایط خاص برخی راهکارهای تشخیصی دیگر مثل عکسبرداری توسط اشعه ایکس، سیتی اسکن و میلوگرافی میتواند در تشخیص این عارضه موثر باشد. در آخر بسته به نتایج بهدست آمده، پزشک به شناسایی و تشخیص وضعیت دیسک گردن شما میپردازد و بهترین راه درمانی را انتخاب و معرفی میکند.
بیشتر بخوانید: درد بعد از لیزر دیسک کمر
روشهای درمانی دیسک گردن
روشهای درمان دیسک گردن بسته به وضعیت بیمار و شدت آن متفاوت است. در ادامه به بررسی روشهای درمانی دیسک گردن میپردازیم.
۱- استراحت کافی
استراحت میتواند تا حد قابل توجهی التهاب و درد را کاهش دهد.
۲- کمپرس گرم و سرد
کمپرس گرم و سرد میتواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
۳- داروهای مسکن
ممکن است پزشک برای تسکین درد شما برخی داروهای مسکن و ضدالتهاب از جمله ناپروکسن و ایبوپروفن را تجویز کند.
۴- داروهای شل کننده عضلانی
در صورت نیاز پزشک برخی داروهای شوک کننده عضلانی را برای تسکینهای عضلانی تجویز میکند.
۵- فیزیوتراپی
گذراندن جلسات فیزیوتراپی باعث تقویت عضلات گردن، کاهش درد و بهتر شدن دامنه حرکتی میشود.
۶- استفاده از گردنبند طبی
استفاده از گردنبندهای طبی باعث کاهش درد و حمایت است ناحیه گردن میشود.
۷- درمان جراحی
در صورت موثر نبودن روشهای غیر جراحی، پزشک از روش جراحی اقدام به درمان دیسک گردن خواهد نمود. از جمله این جراحیها میتوان به جراحی دیسککتومی برای حذف بخشی از دیسک آسیب دیده برای کاهش درد، جراحی فیوژن ستون فقرات برای متصل کردن چند مهره و جراحی جایگزینی دیسک برای جایگزین کردن دیسک مصنوعی اشاره کرد.
سوالات متداول
در صورت پارگی دیسکهای بین مهرهای ممکن است بر نخاع افراد فشار وارد شده و در بلند مدت آسیبهای جدی بهوجود بیاورد.
-سبک زندگی افراد
-اضافه وزن و چاقی
-مصرف سیگار
-انجام فعالیتهای سنگین
-حرکت ناگهانی
-رعایت نشستن صحیح و حفظ ایستادن مناسب
-رعایت اصول لازم هنگام بلند کردن اجسام سنگین
-اجتناب از حرکتهای ناگهانی
-انجام فعالیتهای ورزشی برای تقویت عضلات گردن
نتیجه گیری
دیسک گردن ساختاری نرم در میان مهرههای گردن است. این دیسکها قابلیت جذب فشار و بالا بردن انعطافپذیری گردن را دارند. ممکن است به دلایلی از جمله افزایش سن، ژنتیک افراد، انجام فعالیتهای فیزیکی و وارد شدن آسیب و صدمه این دیسکها دچار فشار و پارگی شود. در صورت پارگی دیسکهای میان مهرهای ممکن است به اعصاب ناحیه گردن فشار وارد شده و دچار درد شود. این عارضه به همراه برخی علائم بروز میکند. در صورت مشاهده هرگونه علائم بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی و ارزیابی وضعیت شما بهترین راه درمانی را انتخاب خواهد کرد.